Algemene Beschouwing – Kadernota 2026

Voorzitter,

Dit is de laatste kadernota van deze raadsperiode. Een goed moment om niet alleen vooruit te kijken, maar ook kort te kijken naar de ambities die we hebben afgesproken en wat is bereikt………………

In deze kadernota zien we de voortzetting van het ingezette beleid dat dichtbij onze inwoners staat. Het sociaal domein vormt de ruggengraat van de gemeente; hier komen zorg, ondersteuning, onderwijs en welzijn samen. Juist in een tijd waarin de financiële ruimte beperkt is en maatschappelijke opgaven complex zijn, is het van belang koers te houden en slimme keuzes te maken.

Onderwijs en jeugd: investeren in de toekomst

De afronding van het IHP (Integraal Huisvestingsplan) met de nieuwbouw van de vijfde school, SOL Krommeweg, markeert een belangrijke mijlpaal. Hiermee zijn we erin geslaagd om al onze kinderen les te laten volgen in eigentijdse, duurzame schoolgebouwen. De actualisering van het investeringsbudget, voor SOL Krommeweg, naar circa € 9 miljoen is daarbij onvermijdelijk vanwege marktontwikkelingen, maar ook verantwoord. Goed onderwijs vraagt om passende gebouwen.

Daarnaast zien we dat er in 2025 is gestart met de pilot ‘Jeugdhulp op School’. Deze aanpak, waarbij jeugdhulp laagdrempelig en binnen de schoolomgeving beschikbaar is, sluit naadloos aan bij de wens van Gemeente Belangen om problemen vroegtijdig te signaleren en escalaties te voorkomen. Het is verstandig dat wordt gekozen voor voortzetting in 2026, onder voorbehoud van de uitkomsten van het onderzoek.

Gezondheid en veiligheid: nabij en preventief

De structurele inzet van de Wijk-GGD’er lijkt aan te tonen dat preventie loont. De daling van meldingen in vergelijking met regiogemeenten onderstreept het effect. De combinatie met OGGZ-aanpak (openbare geestelijke gezondheidszorg) en de actualisering van de dienstverleningsovereenkomst met de DG&J geeft blijk van een lerende organisatie. Gemeente Belangen ziet dan ook graag de evaluatie voor Q2 2026 tegemoet, om vast te kunnen stellen dat de voorgestelde structurele financiering vanaf 2027 inderdaad logisch én noodzakelijk is.

Kijkend op de site van het relatieloket zien wij dat dit is ontstaan vanuit het “adviespuntSKO” en “Stichtingdevluchtheuvel”. Bij adviespuntSKO zien wij dat de gemeente Dordrecht, Papendrecht en Zwijndrecht zijn aangesloten met hun sociale wijkteam. Sociale wijkteams gefinancierd vanuit de WMO, welke weer onderdeel is van de gemeenschappelijke regeling. Gezien het feit dat het sociaal wijkteamHendrik-Ido-Ambacht ook reeds bestaat, is onze vraag waarom we het sociale wijkteam niet aan laten sluiten bij het adviespunt SKO om hun expertise op deze wijze te integreren in ons sociale wijkteam. Op deze wijze dient slecht één organisatie betaald te worden en niet twee organisaties zoals bij ons relatieloket.

De financiering gaat dan uit een reguliere bijdrage aan het sociale domein en vraagt geen extra uitgave van de financiële middelen van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Dat is naar onze mening dubbel op. Met betrekking tot het beslispunt evaluatie relatieloket dient de fractie van Gemeente Belangen na het voorlezen van deze beschouwing een amendement in.

Uitbreiding huisartsen

Inmiddels wordt er druk gewerkt op de locatie Zuidwende-Zuid waar de huisartsen op 1 september hun deuren moeten gaan openen. Er waren zorgen over de tijdelijke aard van hun huisvesting en de financiële investeringen die zij moeten doen.

Gelukkig zijn de financiële zorgen weggenomen door het beschikbaar stellen van een aanvullend budget van € 230.000 om huurverplichtingen aan te gaan. Gezien het feit dat er nog steeds gebouwd wordt in Hendrik-Ido-Ambacht en het inwoneraantal dus ook zal stijgen, zien wij de tijdelijkheid van deze huisvesting dan ook graag op korte termijn naar een permanente huisvesting gaan, immers alle inwoners hebben recht op een huisarts in Hendrik-Ido-Ambacht. Wij vinden die keuze voor het aanvullend budget verdedigbaar. Niet alleen omdat het huisartsentekort nijpend is, maar ook omdat de maatschappelijke opbrengst, in gezondheid én in zorgkosten, naar onze mening zwaarder weegt dan de financiële tegenvaller. De 3 nieuwe huisartsen staan te popelen om te kunnen starten. Gemeente Belangen wil de huisartsen vanaf deze plaats hartelijk welkom heten en wenst “huisartsenpraktijk Hendriek” een goede toekomst.

Cultuur en ontmoeting

De revitalisering van Cascade als ontmoetingsplek voor alle Ambachters is een waardevolle ontwikkeling. Cultuur en ontmoeting dragen bij aan een vitale gemeenschap. We kijken uit naar de heropening in 2026 en het verdere gebruik van deze voorziening. Cultuur en ontmoeting zijn voor Gemeente Belangen ook pijlers als het gaat om de gebiedsvisie gemeentehuis. Hoe mooi zou het zijn als we het parkeren voor sporthal, gemeentehuis en Cascade ondergronds kunnen brengen en het gebied rondom Cascade, zwembad, gemeentehuis en het Baxpark kunnen aanvullen met een prachtig horecaplein waar mensen voor of na een bezoek aan park, zwembad of Cascade een hapje of een drankje kunnen doen en dit gebied een prachtige trekpleister wordt voor activiteiten die ontmoeting voor Ambachters stimuleren.

Wonen

De vraag om woningen is groot evenals de zorgen of en zo ja wanneer de kinderen het huis uit kunnen. De inzet op woningbouw op voormalige schoollocaties is dan ook groot. De woningnood in Ambacht raakt vooral jongeren, starters en ouderen. We vragen het college dan ook om met urgentie te werk te gaan. Zoals blijkt uit het gesprek met de directie van woningcorporatie Rhiant hebben ze de financiële middelen op de plank liggen om te kunnen bouwen. Het woningprobleem is echter in onze beleving niet het enige probleem wat voorligt. In Hendrik-Ido-ambacht zijn wij al 28 jaar aan het bouwen. Met de groei van het aantal woningen en inwoners hebben we ook steeds meer uitdagingen op het gebied van mobiliteit. Ingekapseld tussen de rijksweg A15 en A16 zien we dat het onderliggend wegennet steeds verder dichtslibt. De afvoerroute via de N915 naar de rijksweg A15 is nu al enorm druk en dan moeten de Noordoevers nog gebouwd en bewoond gaan worden. Antoniuslaan en Ambachtsezoom aan de zijde van de A16 idem dito. Wanneer zich op 1 van de snelwegen een calamiteit of file voordoet zal de Antoniuslaan een optie zijn of de Ambachtsezoom/Rietlaan/Laan van Welhorts en dan 1 van de doorsteken naar de Veersedijk. (Fonteinkruid/Steur/Jacobuslaan). Kan de portefeuillehouder aangeven of ons onderliggend wegennet wel toegerust is, om verkeer vanaf de A15 en A16 veilig af te wikkelen of halen we juist de file de woonwijken in? Kan de portefeuillehouder aangeven wat extra woningbouw betekent voor toenemende verkeersdruk en aanverwante verkeersveiligheid voor Hendrik-Ido-Ambacht?

Het oproepen om meer woningen te bouwen is sympathiek maar wij zien graag een integrale aanpak waarbij we vooraf goed nadenken wat de effecten zijn op bijvoorbeeld de verkeersveiligheid.

Tevens blijkt het aantal eenpersoonshuishoudens ten opzichte van 2000 met 9% te zijn toegenomen tot 26% van de totale huishoudens. Hoeveel procent van de totale huishoudens willen en kunnen we faciliteren voor 1-persoonshuishoudens binnen de bestaande kaders die wij als gemeente stellen zoals bijvoorbeeld maximaal 6 hoog bouwen?

Kijkende naar de omliggende gemeentes in de Drechtsteden, zoals Alblasserdam, Papendrecht en Zwijndrecht zien we het aantal eenpersoons huishoudens procentueel een stuk hoger liggen, respectievelijk 33%, 42% en 36% van het totale aantal huishoudens. In deze gemeentes stopt het bouwen niet bij 6 hoog. De wens om meer starters op de markt te krijgen is simpelweg hoger bouwen dan de beperking waar we in Hendrik-Ido-Ambacht tegenaan lopen.Bijkomende voordelen:

– hoger bouwen geeft mogelijkheid tot parkeergarages, zodat de parkeerdruk op de openbare weg afneemt;
– Door de massa kan sociale huur gecombineerd worden met sociale koop tegen financieel betere condities;

In de beleving van Gemeente Belangen is bouwen van zogenaamde flexwoningen een noodverband om te laten zien dat we willen bouwen, maar geen structurele oplossing van het probleem dat we achterlopen te opzichte van buurgemeentes met betaalbare woningen voor eenpersoonshuishoudens. Bouwen op kleine schaal blijft voor starters en zeker als ze alleen moeten starten op deze wijze onbetaalbaar. Wij zien graag de reactie Van de andere fracties alsmede de reactie van de portefeuillehouder tegemoet met betrekking tot de woningnood onder diverse doelgroepen binnen Hendrik-Ido-Ambacht. Met betrekking tot kwetsbare groepen kijken we uit naar de invulling van de

Woonzorg visie en het uitvoeringsprogramma.

De intensivering van de communicatie rondom schuldhulpverlening past bij ons nieuw beleidsplan schuldhulpverlening. Vroegsignalering en bereikbaarheid zijn cruciaal. De structurele middelen van € 20.000 hiervoor zijn bescheiden, maar doelgericht.

Tijdelijke middelen: slim en doordacht inzetten

Diverse voorstellen in deze kadernota zijn incidenteel van aard. Zoals de voortzetting van de GALA-activiteiten via Hi5Ambacht, het compenseren van stijgende kosten bij doelgroepenvervoer, en de tijdelijke inzet van een regisseur voor het uitvoeringsprogramma woonzorgvisie. Dit zijn stuk voor stuk initiatieven die bijdragen aan een meer inclusieve, toegankelijke gemeente. Wij onderschrijven deze keuzes, maar vragen aandacht voor structurele borging op de middellange termijn. Ook is Gemeente Belangen verheugd dat het schoolzwemmen is behouden, zodat onze kleinste Ambachters op jonge leeftijd watervrij worden.

Ruimte voor ondernemers en openbare ruimte

De herinvoering van A0-reclameborden biedt lokale ondernemers zichtbaarheid én levert inkomsten op, zonder het straatbeeld onnodig te verstoren, mits goed gereguleerd. Ook de vervanging van het verouderde toiletgebouw bij De Schoof is een logische stap in het kader van toegankelijkheid en leefbaarheid van het winkelgebied. Jammer dat de fietsenstalling nog steeds een rommelig beeld geeft. Kan de Pfh aangeven wat de status is van de fietsenstalling. Door het opnieuw aanbrengen van geleidelijnen op winkelcentrum Hoog-Ambacht wordt de toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking verbetert.

Openbare ruimte:

We hebben in Hendrik-Ido-Ambacht prachtige voorzieningen voor onze hondenliefhebbers. We zien graag dat deze in stand gehouden worden en waar nodig zelfs uitgebreid.

Wel vragen we aandacht voor het algehele veiligheidsgevoel. We merken dat dat gevoel op bepaalde locaties in het gedrang komt. Intimidatie, overlastgevend en gevaarlijk verkeersgedrag in wandelgebieden en winkelcentra. De overlast die weer is toegenomen op de Sophiapromenade verdient een harde maar vooral duurzame oplossing zodat we het probleem niet gaan verplaatsen, maar dat we het probleem daadwerkelijk doen stoppen. Wij kunnen de toezegging van de portefeuillehouder met betrekking tot de aanpak van deze overlast dan ook volledig ondersteunen. Wat wij zelf wel meermaals hebben waargenomen tijdens onze bezoeken aan de Sophiapromenade is het gevaar van fietsers die over de winkelpromenade fietsen. Bij het ontwerp van Hoogambacht bestonden er slechts fietsen zonder trapondersteuning. Inmiddels is dit soort fietsen een uitstervend ras en zijn de fietsen voornamelijk voorzien van batterijen en is de gemiddelde snelheid van deze voertuig ook enorm gestegen. Gezien het feit dat de Laan van Welhorst veiliger gemaakt gaat worden, er betere voorzieningen voor mensen met een visuele beperking komen in de vorm van geleidelijnen, is ons verzoek aan de portefeuillehouder ook om na te denken om fietsers op de winkelpromenade van Hoogambacht te gaan weren. Snelheidsverschil tussen fietsers en wandelaars is ongekend groot en het is wachten tot er een “hogesnelheidsfiets” een wandelaar schept. Tevens geeft dit handhaving tools om overlastgevend jeugd, veelal uitgerust met een fatbike te weren van de promenade, dan wel een tool te bieden om deze jeugd uit de anonimiteit te halen.

Verneem graag de reactie van de portefeuillehouder(s)Ook winkelcentrum De Schoof lijkt tegenwoordig vaker een een fietspad waar fietsers last hebben van winkelend publiek, dan een winkelcentrum waar veilig gewinkeld kan worden zonder uit je schoenen gefietst te worden. Dat de Sophiapromenade en De Schoof niet de enige locatie van overlast is, is ons ook bekend. Kijken naar het Baxpark waar enorm geïnvesteerd is in faciliteiten voor de jeugd zien wij helaas ook dat de fitnessapparaten in het park dermate mankementen vertonen dat ze onbruikbaar worden. Kan de portefeuillehouder aangeven of dit door vernieling komt, of is het onderhoudspakket voor het gebruikvan deze apparaten mogelijk niet intensief genoeg. Ook worden aan de overzijde van het park, in de bossages naast een kinderspeeltuin van de Charley Tooropstraat, regelmatig lachgascilinders aangetroffen. Het kan niet zo zijn dat dergelijk overlast van verdovende middelen bij kinderspeelplaatsen gedumpt wordt. Graag een reactie van de portefeuillehouder of dit bekend is en of hier reeds een aanpak voor is bedacht.

Slotopmerking

Voorzitter, deze kadernota laat zien dat we vasthouden aan onze kernwaarden: nabijheid, kwaliteit en zorgzaamheid. Maar we zien ook dat veel beleidsvoorstellen incidenteel zijn gefinancierd en kennen geen voorziening voor de langere termijn. De structurele houdbaarheid van onze ambities zal dus onderwerp van gesprek moeten zijn in de nieuwe raadsperiode. En die houdbaarheid ,daar draait het bij Gemeente Belangen om. 50 jaar oud, maar gericht op de toekomst. En dat moet ook, want de wereld om ons heen verandert snel en Hendrik-Ido-Ambacht kan en moet daar in mee. En dat doen we met en voor onze inwoners. Ook als het gaat om de officiële publicaties in weekblad “De Brug”. Hoewel het digitale tijdperk steeds verder om zich heengrijpt is gaat de digitale snelweg voor een klein deel van onze inwoners net te snel. Niet elke inwoner in ons dorp kan terugvallen op een eigen zorgkader om hen hierin te ondersteunen. Om ook deze inwoners geen informatie te ontnemen, zullen wij de motie om de officiële publicaties weer in “De Brug” te krijgen mede indien. We moeten niet bang zijn om aanpassingen proefondervindelijk te testen en waar nodig door te voeren.

Zo hebben we, als raad, met de proef rond de zondagsopening van het binnenzwembad bewezen dat er een duidelijke behoefte voor was.Wij bieden graag die ruimte en ook de handreiking naar de raad om deze uitdagingen met zijn allen aan te gaan. En mocht er een partij in de uitdaging uitbreiding van het woningarsenaal hoogbouw een optie vinden dan staan wij daar zeker niet direct negatief tegenover, zoals eerder in deze bijdrage beschreven. Dit zou de parkeerdruk Hendrik-Ido-Ambacht nog wel eens positief kunnen beïnvloeden, maar verkeersdruk vermoedelijk niet.

Tot zover in eerste termijn.